LURPEKO  ESKOLA

Ipuin hau hastera doa, ahaztu beste guztia eta sartu fantasiaren munduan.

Duela 1000 urte gutxi gorabehera ez zegoen lekurik lur gainean, dena eraikuntzaz beterik zegoen. Eskola bat zegoen baina ez zen oso ondo ikusten, gainera hara joatea oso zaila zen… ESKOLA LURPEAN ZEGOEN !!!

                                  

Hasieran bakarrik bi ume joaten ziren eskola horretara: Ane eta Manex.Lur gainean beste eskola bat zegoen eta. Baina beste etxe bat egin zutenean eskola bota zuten. Orduan ume guztiak lupeko eskolara joan behar ziren. Irakasle bakarra zegoen, Amaia zuen izena eta oso lanpetuta zegoen beti, ume guztiak zaindu behar zituen eta.

Ume bakoitzak zulo bat egin behar zuen egunero eskolara joateko. Lurra egunero zulo gehiago zituen eta bat-bateanegun batean...PUM!!! Planetaren erdian zulo handi bat egin zen eta eskola espaziora jausi zen.

Ikasle guztiak eta irakasleak harrituta gelditu ziren espaziora begiratzen. Handik gutxira espaziontzi bat agertu zen eskola aurrean, eta bat-batean bi astronauta sartu ziren eskola barrura.

Handik gutxira ikasle batek leihoa zabaldu zuen eta... OXIGENO GABE GELDITU ZIREN!!! Astronautek leihoa itxi zuten eta eskolan zeuden pertsonei astronauta jantzi bana banatu zieten.

Anek eta Manexek astronauta jantzia zutenez, kanpora atera ziren. Eskolara bueltatzeko momentuan ez zekiten non zeuden. Bat-batean planeta bat aurkitu zuten eta hara joan ziren. Hor bi neska zeuden: Kattalin eta Amaia.Barazki bereziak saltzen ari ziren. Anek eta Manexek batzuk erosi zituzten eskolarantzako bidaiarako, oso luzea izango zelako.

Egun batzuk pasatuta ez zuten eskolarantzako bidea aurkitu. Astronautek bi umeak ez ikustean, haienbila joan ziren. Bi egun pasatu ondoren Ane eta Manex aurkitu zituzten eta Lurrera bueltatu zirenikasle eta irakaslearekin batera.

Ala bazan edo ez bazan, sar dadila kalabazan eta atera dadila Usansoloko plazan !!!

Nire lehen antzerkia

2018 ekainaren lehen asteburuan izan zen estreinatu nintzenean.

Nire lehen esperientzia egun hodeitsu batean, Galdakaoko
Torrrezabalen izan zen. Oso urduri nengoen, baina pozik ere.
Entsaiatzen ez nintzen egon hain urduri baina inor ez zegoelako
guri begiratzen, antzezten berriz, buru-zelai bat zegoen gure aurrean.

Antzerkia egin eta gero oso harro sentitu nintzen nire buruarekin,
nire beldurrei aurre egin nielako eta antzezlana oso ondo egin
genuelako. Baina txarto egin arren ez litzaidake inporta, oso
dibertigarria izan zelako.      

Auto Biografia

NIRE LEHENDABIZKO SASKIRATZEA

Zortzi urte nituela, nik lehen partidua jokatu nuen Zornotza Karmengo ama ikastolan, lekaimeak
bizitzen ziren tokian. Hamarrak eta laurdenak ziren eta  kantxara ateratzeko nire txanda zen. Ni, egia
esanda, oso txarra nintzen baina Mikel Suarezek bere lehendabiziko saskiratzea lortu behar zuen.

Kantxan nengoela, gorputz osoa dardarka nuen urduritasunagaitik. Han Ainarak baloia pasa eta ez
nekien nola jokatu, nire buruari esaten nion: ezkerrerantz ala eskumarantz.

Azkenean ezkerrerantz hartu nuen bidea eta saskira bota baina, zoritxarrez, ez zen sartu.

Ondoren Joanek berriro pasa eta hirukotik bota nuen. Ziur nengoen ez nuela sartuko. Begiak itxi
nituen eta baloia eskuen artean izanda gorantz jaurti nuen.

Bat batean mundu guztia txaloka hasi zen, begiak zabaldu eta… HIRUKOA!!! Nire lehen saskiratzea
sartu nuen, zelako poza nuen, baina lotsa pixka bat ere.

Partaidua amaitu ondoren zoriondu ninduten gehienek. Pozez zoratuta  nengoen.

 MENDIAN IZANDAKO LARRIALDI GARRANTZITSUA

Orain dela urte bete, gutxi gora behera, Jagobak,
Txaberrek, Pagazak, Ekiotzek, Oscarrek,
Aratzek(nire anaia), Julenek eta nik esperientzia
ahaztezina bizi genuen mendi bat ikertzen ari ginela.

Lagunak mendia ikertzera joan ziren, baina Ekiotz
eta ni behean egon ginen igotzeko asmoarekin.
Lagunak non zeuden ez genekienez, beraien
izenak oihukatzen hasi ginen. Denbora batera,
lagunen ahotsak entzun genituen. Goiko aldetik
zetozen, eta birritan pentsatu gabe, gorantz
igotzen hasi ginen. Bost minututan, kantsatuta,
beraiek zeuden lekura heldu ginen.

Bat-batean, gizon nagusi bat agertu zen aizkora
batekin gu mehatxatzen. Orduan batzuk korrika
hasi ziren, baina beste batzuk bertan gelditu ginen
zer gertatuko zain. Ez genuen ezer ikusten, baina
bat-batean kotxea hartu zuela iruditu zitzaigun.
Eta horrela izan zen: gure atzetik zetorren ziztu bizian.
Gehienak susto itzela hartu genuen. Beherantz joan ginen,
eta bidean beste gizon bat aurkitu genuen. Gizon honen
asmoa poliziari deitzea izan zen, baina berarekin elkarrizketa
luzea eduki ondoren, ez zuen polizia deitu.

Guk handik alde egin genuen eta hartutako sustoarekin
ez gara bertara inoiz bueltatu.   

  

BARAZKI BIDAIATUAK

Barazki Bidaiatuak

Iratxo, ipotx eta sorgin… ireki kutxa ipuina ager
dadin.

   Uda eguzkitsu bateko hasieran, Kattalin ,13 urteko eta imajinazio handiko
neska bat, bere herriko azoka jendetsuan zebilen, familiaren baratzeko
barazkiak saltzen. Amaia, 17 urteko Kattalinen lagun mina, ondoan zegoen,
dirua irabazten saiatzen.

   Asteak berdin jarraitu zuen, ez zeuden diru gehiegi irabazten baina, denak
oso pozik zeuden. Bapatean, gau hotz batean, ekaitza hasi zen. Hurrengo
goizean herrian urgaineztatuta eta azokako etxetxoak apurtuta zeuden,
Kattalinen familiarena ere.

   Ez zuten dirurik ezta janaririk ere, barazkien hazi batzuk baino ez ez
zituzten, hau da, ezerezean zeuden. Amaia eta Kattalin ureztatutako herritik
ihes egin eta aberastasunaren bila abiatu ziren. Mendian gora eta mendian
bera egon ziren, jendea eta etxeen bila. Hirietan ere, lan baten esperoan,
dendetan sartzen ziren laguntza emateko gogoz eta bizimodu on bat lortzeko
asmoarekin.

   Bidaia jarraitu zuten haziekin batera eta hiru aste ondoren, oraindik ez
zuten aurkitu dirua irabazteko modurik. Basoan, zuhaitzen artean erreka bat
aurkitu zuten eta uraren bidea jarraituz, hondartza zoragarri batera heldu
ziren. Ura garbi-garbia zegoen, hondarra berdin eta zuhaitzez inguratuta.
Hilabeteak igaro zituzten han, fruituak eta itsasoko arrainak jaten. Hau
poztasuna  Kattalin eta Amaiarena!

   Itsasoa plastikoz eta zikinkeriaz hondatzen hazi zen, hondartza eder bat
izan beharrean, zaborrez sortutako mendi bat bihurtu zen. Momentu horretan
neskak, ez zituzten arrainak lortzen eta itsasoaren osasunagaitik. Gero eta
zabor gehiago heltzen zen Kattalin eta Amaiaren bizileku berrira eta egoeraz
hain nekatuta zeudenez , handik ere ihes egiteko erabakia hartu zuten.

   Berriz ere bueltatzea oso nekagarria zenez, bere etorkizunari buruz
pentsatzen aritu ziren, Kattalinek oihu egin, zaborra batzen hasi eta kohete
bat egiten ari zela konturatu zen Amaia. Kohetea hegan egitea lortzeko
mikroplastikoak xurgatuko zituen eta lurra garbitzeko edo kutsadura
kentzeko era bat ere izango zen.

   Kohetean montatu eta goraka hasi ziren egiten, zeruan zeuden, txoriak
moduan sentitzen ziren. Jarraian, ilargi ondotik hegan egin zuten.Beraien
geltokitik gertu zeuden, planeta koloretsu eta txiki batean gelditu ziren.

   Barazkien haziak hasteko leku zoragarri bat zen espazioa, barazki berezi
eta gozoak agertu ziren,  patata moreak, letxuga urdina, azukredun zaporea
zuten limoiak...…

Uda hasieran egiten zutena egiten hazi ziren, barazkiak saltzen! Lehenengo
bezeroak Ane eta Manex izan ziren, ikasle berezi batzuk, eta astronautentzat
ere oso erabilgarria  izan zen beraien denda.

AMAIA ETA KATTALIN OSO ZORIONTSU BIZI DIRA ORAIN.  

Hori hala bazan ala ez bazan, sar dadila kalabazan eta atera dadila
Usansoloko plazan.

AMAIERA

 

 

LOS MURSI

Los Mursi

   Los Mursi es una de las tribus de Etiopía. Viven en el valle del Omo,
más concretamente en las estepas de Jinka y las montañas del Omo Park,
la constituyen unas 9.000 personas  

   Se dedican al pastoreo de ganado vacuno y también a la agricultura
con la que consiguen algunos cereales como el sorgo y el maíz, también
son recolectores de miel. El ganado es una gran fuente de proteínas, en
forma de leche, sangre y ocasionalmente carne. Para conseguir la sangre de
la vaca, atan el animal por el cuello, hasta dejar la marca, luego con un arco
lanzan un palo con la punta afilada y consiguen el gran chorro de sangre. La
recogen con unos cuencos de madera y lo beben con leche, sola, caliente o
la dejan cuajar par comérsela a mordiscos.  Ellos elaboran bebidas de alcohol
fermentado con el sorgo, es una de sus bebidas habituales, de hecho desde
bien temprano de la mañana empiezan a tomarlo y pueden convertirse muy
agresivos.

   Los mursi creen en una fuerza mayor, en el firmamento que le llaman
Tunwi, aunque también se muestra en el cielo como un arcoiris o ave. Los
Jalaba, son los grupos de hombres de más edad que se reúnen para tomar la
decisiones. Los hombres se dedican al pastoreo y el ganado, en cambio las
mujeres en el cuidado de las familias y hacer pendientes, platos,accesorios...
con la arcilla.

Los mursi a la hora de comunicarse utilizan el idioma mursi, y pertenece a
las lenguas nilo-saharianas. Esta familia o micro familia de lenguas de África,
es hablada en África centro-oriental, principalmente en Sahel y cuencas del
alto río Nilo. Todas estas lenguas las catalogó el lingüista Joseph Greenberg.

   Tienen una manera extraña y atractiva de adornar su cuerpo, los hombres
lucen unos espectaculares dibujos pintados con tiza blanca por toda su piel.
Las mujeres mursi adornan sus peinados con ornamentos como, aros
metálicos y distintas telas, también se incrustan platos de madera o arcilla en
los labios. Esta práctica comienza en la pubertad, sobre los 15 años. Se realiza
un corte bajo el labio inferior y se coloca un tapón de madera de 4 cm, para
que la herida cierre hasta cicatrizar del todo. Durante los siguientes años, el
orificio se va estirando poniendo cada vez un plato más grande, hasta llegar
a los 22 cm. Tanto hombres como mujeres decoran sus cuerpos con pigmento
s naturales, que provienen de minerales y vegetales, que además también lo
utilizan como repelente de insectos al mezclarlo con ceniza y orina de ganado.

En esta tribu, practican el Donga, es un ritual de violencia masculina, donde
dos hombres totalmente desnudos luchan golpeando a su contrincante con
varas de dos metros. El que consigue la victoria obtiene el derecho de elegir
esposa, esta práctica conlleva el riesgo de lesiones graves e incluso alguna
muerte ocasional. Para esta pelea los jóvenes se afeitan la cabeza  y la cubren
con un protector fabricado por ellos. Comparten esta costumbre con la tribu
Surma.

Puede que el futuro de los mursi sea similar al de las tribus suri cruz, dizi…
Un grupo llamado “Soluciones Nativas para Refugiados de Conservación”
dice que estas tribus se convertirán en ocupantes ilegales de su propia tierra.
En Julio de 2008 declararon su territorio una zona de conservación.